Er zijn twee manieren om als burger – buiten de verkiezingen om – aan de politiek te laten zien wat je wilt. Je kunt gaan demonstreren (zoals de boeren nu volop willen doen). Je kunt je democratisch recht als burger gebruiken: 1) je kunt lid worden van een politieke partij, 2) zorgen dat ook je een meerderheid vindt voor een bepaald onderwerp en 3) hierover via een motie in een ledenvergadering een beleidswijziging afdwingen. Iedereen kent de eerste methode en – vreemd genoeg – kent bijna niemand de tweede methode. Door de motie op het VVD-congres van vorige week zaterdag is er opeens een klein lampje op geschenen. Ik schijn graag mee in deze column.
Je stem laten horen in het democratische proces.
Ik weet natuurlijk ook wel dat het aantal leden in een politieke partij maar een kruimel is van de totale samenleving. We hebben echter met de hele samenleving wel afgesproken dat een meerderheid in een politieke bijeenkomst wel telt als bindend en een luide stem tijdens een demonstratie niet.
Willen de boeren een bindende tegenstem over het stikstofbeleid laten horen dan is de oplossing simpel: 1) wordt lid van CDA, ChristenUnie of VVD (in alfabetische volgorde), want deze partijen zitten in het kabinet én hebben een grote boerenbetrokkenheid, 2) ga in gesprek met een groot aantal afdelingen of provincies om tot een gezamenlijke tekst te komen voor een motie (of neem de tekst van de VVD-motie over) en 3) agendeer deze motie voor een ledenvergadering en zorg dat er voldoende medestanders aanwezig zijn om te stemmen.
Dit laatste hebben de boeren (en sympathisanten) in de VVD gedaan. Daar zit wel een kritiek punt aan. Tel maar even mee: tijdens de ALV waren 809 stemgerechtigde leden aanwezig. Hiervan stemde 51% voor de motie die het kabinet oproept om een volledig andere koers in te slaan (een 3-tal vriendelijker moties zijn volledig omarmd door de top van de VVD). Dat betekent dat er net aan 16 leden zorgen voor een meerderheid. Dat was krap (en de VVD Barneveld was er met 6 leden goed vertegenwoordigd én we hebben deze motie gesteund).
Je stem laten horen gaat niet vanzelf.
De vraag is dan ook: waar waren de 860 leden, die de motie mede hebben ondertekend? Dit aantal medeondertekenaars is volledig uniek. Zij namen echter niet allemaal de moeite om gebruik te maken van hun democratisch recht tijdens de ledenvergadering. Waar was Gert-Jan Oplaat? Hij heeft zijn lidmaatschap opgezegd, omdat de VVD niet democratisch is, maar hij was niet op de ALV. Daar had hij moeten zijn om mee te stemmen. Waar waren de boeren zelf? Zij hebben wellicht hun lidmaatschap opgezegd of ze zijn helemaal nooit lid geweest. Dan hebben ze mooi de boot gemist, want die pakweg 420 VVD-leden die er wél waren om voor de motie te stemmen (waarvan 6 uit Barneveld) zorgen er opeens voor dat er allerhande krantenberichten verschijnen waarin het andere verhaal (dat het stikstofbeleid in een ivoren toren is ontwikkeld en binnen Europa alleen in Nederland en Vlaanderen is ingevoerd) naar voren komt. Nu wel!
En waar zijn het CDA en de ChristenUnie? Het CDA heeft een kop in de krant gekregen dat zij nu opeens ook tegen het stikstofbeleid zijn, maar als het hele verhaal leest dan blijft de kracht beperkt tot de kop boven het artikel. En de ChristenUnie? Zij leveren nota bene in het vorige kabinet én in dit kabinet de minister van Landbouw! In de Tweede Kamer zijn ze vol overtuiging voor het handhaven van het stikstofbeleid en vanuit de leden hoor ik helemaal niets.
Oproep.
Dus ik doe een oproep aan Henk Wiesenekker: Beste Henk, je citeert mijn columns als ik wat aardigs over de ChristenUnie schrijf. Wil je ook je democratisch recht gebruiken om de stem van je boerenachterban te verzamelen in een motie, zoals de VVD-leden hebben ingediend en aangenomen?
En ik doe dezelfde oproep aan Daan de Vries. Als er één partij haar wortels in het boerenland heeft is het het CDA. Waar is jullie democratische geluid? Doen jullie ook moeite om een echte meerderheid te zoeken of sta je alleen te roepen aan de zijlijn (of zelfs dat niet)?
Democratisch afwijzen van het stikstofbeleid kan bijvoorbeeld in een motie vreemd aan de agenda, die nu rondgaat onder de verschillende gemeentes en waarin de gemeenteraden hun colleges oproepen om – samen met de provinciebesturen – stelling te nemen tegen het stikstofbeleid van het kabinet.
Of moeten de VVD-leden het in hun eentje opnemen tegen de stikstoflobby in Den Haag? Een stikstof-lobby, die inmiddels ook de kabinetsleden van de VVD in haar greep heeft. Democratie werkt alleen als je het samen doet. De VVD-leden, die tegen het stikstofbeleid hebben gestemd hebben kunnen dus best wat mondige vrienden gebruiken.
Peter Lamberts
Columnist de 3e helft